Bezpieczeństwo żywności 

W ostatnich latach żywność przestaje być postrzegana jedynie jako źródło składników odżywczych, służących pokryciu odpowiednich potrzeb pokarmowych człowieka, ale coraz częściej zwraca się uwagę na jej właściwości funkcjonalne, a zwłaszcza pozytywne oddziaływanie na stan zdrowia, jednakże aby tak było żywność ta powinna pochodzi z bezpiecznego zaufanego źródła, by była wolna od wszelkich zanieczyszczeń.

Bezpieczna żywność to taka, której spożycie nie powoduje niepożądanych skutków zdrowotnych zdrowotnych, jak: choroby przenoszone drogą pokarmową, zatrucia zdrowotne (zaburzenia rozwoju, problemy z płodnością, nowotwory).

Troska o bezpieczeństwo żywności odnosi się do całego łańcucha rolno-spożywczego obejmującego wszystkie etapy produkcji żywności od hodowli po konsumpcję między innymi poprzez:

1. zapobieganie skażeniu żywności,
2. odpowiednią ochronę roślin, kontrolowanie upraw (oprysków), zbiorników wody pitnej,
3. zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia i dobrostanu zwierząt,
4. kontrolę żywności i paszy dla zwierząt by były bezpieczne i miały wysoką wartość odżywczą,
5. zapewnienie dokładnych i przejrzystych informacji o pochodzeniu, składzie i etykietowaniu oraz wykorzystaniu żywności,
6. promowanie higieny żywności.

Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności związane jest w wdrażaniem systemów zarządzania bezpieczeństwem zdrowotnym żywności jakimi są m.in. zasady:

• Dobrej Praktyki Higienicznej – GHP

• Dobrej Praktyki Produkcyjnej – GMP

• systemu HACCP

W świetle tego ostatniego rozporządzenia wszyscy operatorzy żywności bez względu na wielkość i profil prowadzonej działalności od dnia 1 stycznia 2006 mają obowiązek posiadać wdrożony i funkcjonujący system HACCP.

Dobra Praktyka Produkcyjna nazywana również GMP czyli Good Manufacturing Practice to działania, które muszą być podjęte i warunki, które muszą być spełnione, aby produkcja żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością odbywała się w sposób zapewniający jej właściwą jakość zdrowotną zgodnie z przeznaczeniem. Dobra Praktyka Produkcyjna to odpowiednia higiena produkcji.

Choroby przenoszone drogą pokarmową wywoływane są przez wirusy, bakterie, pasożyty oraz substancje chemiczne dostające się do organizmu wraz ze skażoną żywnością lub wodą, nawet przez naturalnie występujące w środowisku toksyny takie jak mikotoksyny, biotoksyny morskie, glikozydy cyjanogenne i toksyny w trujących grzybach. Zawierać je mogą rośliny wykorzystywane do produkcji podstawowych artykułów spożywczych, np.  kukurydza i zboża, owoce, warzywa, a także produkty odzwierzęce jaja, mleko, mięso.

Występujące w żywności patogeny ( wirusy i bakterie ) mogą wywołać silną biegunkę lub wyniszczające infekcje, takie jak zapalenie opon mózgowych. Zanieczyszczenie substancjami chemicznymi może prowadzić do ostrych zatruć oraz długotrwałych chorób, znacznego spadku odporności, a nawet do nowotworów. Kolejnym czynnikiem biologicznym zakaźnym mogą być priony, które wywołują u zwierząt chorobę neurodegeneracyją o nazwie gąbczasta encefalopatia bydła (BSE, choroba szalonych krów), a u ludzi wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba ( vCJD ).

Metale ciężkie, czy inne TZO ( trwałe zanieczyszczenia organiczne ) zwane też jako dioksyny gromadzą się w organizmach żywych ( bioakumulacja ) i zazwyczaj im wyżej w łańcuchu pokarmowym znajduje się dany organizm, tym więcej zawiera szkodliwych substancji. Dioksyny dobrze rozpuszczają się w tłuszczach, najwięcej dioksyn na jednostkę masy pokarmu możemy znaleźć w produktach odzwierzęcych np. w żółtkach jaj, w tłustym nabiale i mięsie, rybach. Czas półtrwania dioksyn w organizmie wynosi średnio ok. 7 lat i w pewnej części zależy np. od przyjętej dawki, płci i wieku osoby narażonej, a zapewne także od ilości tkanki tłuszczowej. Znaczne ilości dioksyn może zawierać, także mleko ludzkie. Mogą mieć szkodliwe działanie na układ rozrodczy, powodować zaburzenia rozwoju, uszkadzać układ odpornościowy, zakłócać pracę hormonów i powodować nowotwory.

Często źródłem skażenia żywności jest zainfekowany personel, który nie przestrzega zasad dobrej praktyki produkcyjnej lub nie został odpowiednio przebadany. Na niebezpieczeństwa związane ze skażoną  żywnością narażeni są wszyscy, zwłaszcza niemowlęta, małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze i chore.

Tylko my świadomi konsumenci możemy wpłynąć na zmianę procesów produkcyjnych żywności poprzez nie kupowanie produktów źle wpływających na zdrowie.

To także nasza walka, by na półkach sklepowych znalazły się produkty zdrowe, po które codziennie sięgają nasze dzieci, jeszcze nieświadome i nieumiejące zidentyfikować zagrożeń konsumpcyjnych.

Dbając o swoje zdrowie, poświęć trochę czasu na zapoznanie się w etykietami i przed zakupem sprawdź składu produktu.

Nie sugeruj się chwytliwymi hasłami reklamowymi czy pięknym kolorowym opakowaniem, a składem produktu

Wybieraj produkty o niewielkiej ilości składników, bez sztucznych konserwantów

Sprawdzaj tabelę wartości, dzięki której dowiesz się jak dużo tłuszczy, cukrów i soli zostało użytych do jego wyprodukowania

Zwróć uwagę na kolejność składników - tych które są na pierwszym miejscu jest najwięcej w finalnym produkcie 

Źródła:

http://wsse.gorzow.pl/zdrowie/zywnosc-i-zywienie/zanieczyszczenia-zywnosci/717-rodzaje-i-pochodzenie-zanieczyszczen-wystepujacych-w-zywnosci

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja 2018 | 1(21) | 199-209 ZALECENIA ŻYWIENIOWE A PRIORYTETY W ZAKRESIE  ZDROWIA PUBLICZNEGO W UNII EUROPEJSKIEJ - HALINA MAKAŁA

https://www.bhpex.pl/

https://powietrze.malopolska.pl/baza/substancje-z-grupy-dioksyn-zrodla-pochodzenia-i-wplyw-na-zdrowie/

http://www.pis.lodz.pl/tomaszow/40315/Bezpieczenstwo_zywnosci.pdf

Materiały własne Heritage Medical